Dilatasyon’da plan yapılarak birbirinden bağımsız olan yapılar arasında boşluk oluşturulur. Planlanmamış olanlarına ise çatlak adını verebiliriz. Zemin katlarını kolay üretebilmek ve oluşabilecek çatlaklara yol açabilmek için derzler oluşturulur. Zemin betonlarda istenilen yüksek standartlar, çatlak oluşumunu engellemek için sağlanır. Özen göstererek betonun tesviyesine yerleştirme durumuna yük aktarma demirlerinin konumu ile ilgili dikkat edilmesi gerekir. Ağır darbe gören betonlarda derzlerinin önlemler alınması gerekir. Profil korumalı köşe derzler bu amaçla düzenlenir. Derz kesimi, demir donatılı veya donatısız yüzeyleri çıkartılması gibi değişikliklerin yapılması sağlanır.
HAREKETLİ DERZLER
Beton yapılarda sıcaklık değişimlerinin, rötro nedeniyle meydana gelen değişiklikleri en aza indirebilmek gerekmektedir. Oluşan boy değişiklikleri hareketine karşı direnç sağlaması amacıyla hareketli derzler yapılır. Betonun sürekliliği hareketli derz ile kesilir. Bir de genleşme derzleri vardır bu derz eğer ki ortamda ciddi bir şekilde ısı değişiklikleri olması sebebiyle zeminde farklı bir oturma şekli bekleniyorsa ve kalıcı rötroları en aza indirir. İzolasyon denilen derz beton döşemenin tamamını kapsar Bina ile döşeme betonu arasındaki bağlantıyı düzeltemezler.
YALANCI DERZLER
Yalancı derzler, ısı farklılığından doğan çekme gerileme amacı ile düzenlenebilir. Bu derzler genellikle oluşan çatlaklarda kullanılır. Hem taze beton hem de sertleşmiş betona düzenlenebilir. En çok uygulanan metod, saha betonu dur. Kesme işlemi tam yapılması yüzeylerde çatlakların meydana gelmesini olanak verir.
DERZSİZ ZEMİN BETONLAR
Bazı alanların dökümü derz kesimi yapmadan gerçekleşir. Bu işlem en fazla soğuk hava depolarında ve gıda dağıtım merkezler gibi yerlerde kullanılır. Bu derz sayesinde tasarruf etmiş olursunuz. Trafik akışını hızlandırdığı gibi taşınan malzemelerin de hasar görmesini engeller. Böylelikle derz bakım maliyeti düşürüldüğünde, depo içi hız ve güvenlik artacağı için maliyet farkı bu şekilde kapatılır.
UYGULAMA ALANLARI
Havalandırma Boşlukları Şavt Açılımları Asfalt Kesimleri ve Onarımı İnşaat Derzleri Kontrol Derzleri Diletasyon Derzleri Merdiven Boşlukları Yağmurluk ve Su Kanalları